– ضرورت توجه به عامل مردمی
– ارزیابی مجدد نمونهها
– خطر بیتفاوتی عامل مردمی از دیدگاه حضرت زهرا (علیهاالسلام)
یکی از عوامل مهم شکست یا پیروزی نهضتها، تداوم با سیر ارتجاعی حرکتهای تکاملی «مردم و عامل مردمی است» که:
انقلاب را گسترش میدهند.
فراگیر میسازند.
حافظ و پشتیبان ارزشهای آن میگردند.
عامل مردمی، نقش بسیار حسّاس و ارزندهای دارد به گونهای که دیگر عوامل یاد شده بدون «عامل مردمی» نمیتوانند کارساز باشند یعنی:
الف- عامل رهبری بدون حمایت مردم نمیتواند یک انقلاب را بثمر رساند.
ب- عامل شخصیّتها نیز، رابط تودهها و انقلاب و رهبری میباشند که بدون قدرت مردمی، یا سکوت و فرار مردم، نقشی نخواهند داشت.
ج- عامل قدرتمند علماء و روحانیّت، برای به صحنه کشاندن مردم، و تودههای میلیونی، و پیوند با رهبری، و ارزشهای انقلاب، مطرح میشوند که بدون قدرت مردمی، کاری از پیش نخواهند برد.
د- قدرت دفاعی و ارتش اسلامی، انقلابی، نیز به قدرت مردمی، و شرکت و دخالت آنها نیازمند است و بدون حمایت تودهها دوام نخواهد آورد.
ه- و جاذبه مکتب و ایدئولوژی نیز، برای حرکت تودهها مورد بهرهبرداری قرار میگرفت، حالا اگر مردم. مکتب و جاذبههای آن را نشناسد یا نپذیرند و یا با دخالت عواملی، آن را ترک گویند همانند دگیر عوامل یاد شده بدون اثر خواهد بود.
ممکن است بهترین رهبر سیاسی، دینی، الهی را داشته باشیم و شخصیّتهای مهم و فوقالعاده همراه با دانشمندان و علماء آگاهی در صحنه سیاسی فعالیّت کنند، امّا باز هم انقلاب اسلامی موفق نباشد.
و یا پس از پیروزی با انزوا و کنارهگیری مردم به سیر ارتجاعی و شکست انجامد.
مگر امام علی (علیهالسلام) شب و روز برای تداوم اسلام رسول خدا (ص) تلاش نمیکردند؟
و اصحاب و یاران رسول خدا را علیه خط نفاق و شرک پنهان توجیه نمینمودند؟
و جاذبه بینظیر مکتب و ایدئولوژی را مطرح نمیکردند؟
پس چرا آن همه تلخیها و بلاها را به جان خریدند؟
و در صفین پیروزی به دست نیاوردند؟
و حکمیّت را بر امام تحمیل کردند؟
و رهبر معصوم و الهی خود را تنها گذاشتند؟ که یکجا میفرماید. یا
اَشْباهَ الرِّجال وَ لا رِجال(1)
و در جای دیگر میفرماید. قاتَلَکُمُ اللّه لَقَدْ مَلَئتُم قَلْبی قِیحَاً؟(2)
با ارزیابی درست مینگریم که باید مردم را در صحنه سیاسی نگهداشت و از قدرت مردمی تودهها برای پیدایش و تداوم و حفظ انقلاب، بهره جُست که روی گردانی مردم از مبارزه و پاسداری ارزشها، یا انزوا و سکوت آنها میتواند شکننده و مصیبتبار باشد.
گرچه 4 عامل یاد شده (رهبر، مکتب، شخصیّتها، روحانیت) میتوانند آرام آرام، مردم را بیدار کند و آگاهیهای لازم را بدهند، و دل و جان جامعه را با نور هدایت درمان کنند امّا از قدرت و اهمیّت «عامل مردمی» حتی یک لحظه نیز نباید غفلت نمایند.
در تحلیل حوادث تلخ و مصیبتبار زندگی حضرت زهرا (علیهاالسلام) نیز عامل مردمی باید به دقّت مورد ارزیابی قرار گیرد اینکه میپرسند.
چرا اهلبیت و رهبر معصوم را منزوی نمودند؟
چگونه یک امّت انقلابی درجا زدند و کنار رفتند؟
چرا مجاهدان همیشه در پیکار اسلام، دیگر از اسلام ولایت دفاع نکردند؟
باید دید چه عواملی، «عامل مردمی» را از کار انداخت؟
و دیگر عوامل حرکت و انقلاب را بیاثر گذاشت؟
و چرا مردم دلسرد و رویگردان از تداوم مبارزه گردیدند؟ که در جواب دختر رسول خدا در آغازین لحظههای وفات پیامبر (ص) سکوت
کردند؟ و فریادهای مظلومانه ی آن یگانه بانوی اسلام را نادیده گرفتند و در دفاع از حقوق اهلبیت (ع) سُستی نمودند؟
1) خطبه 27/ 13 نهجالبلاغه المعجم المفهرس.
2) خطبه 27/ 14 نهجالبلاغه المعجم المفهرس.
