جمع‏آوری و تنظیم قرآن

سُلَیم بن قیس، جریان سقیفه را از سلمان نقل می‏کند، تا به اینجا می‏رسد: وقتی

که علی (ع) عذرتراشی و فریب و بی‏وفائی مردم را دید، به خانه‏اش رفت و به جمع‏آوری و تنظیم آیات قرآن پرداخت، و از خانه‏اش بیرون نیامد، تا اینکه قرآن را تا آخر، جمع و تنظیم نمود.

قبلاً آیات قرآن در ورقها و تخته شانه گوسفند و رقعه و پارچه‏ها نوشته شده بود، هنگامی که آن حضرت همه را جمع نمود و با دست خود نوشت و تنزیل و تأویل، ناسخ و منسوخ آن را مشخص کرد، در آن وقت ابوبکر برای علی (ع) پیام داد که از خانه بیرون بیا و بیعت کن.

امام علی (ع) پاسخ داد: من اشتغال به جمع‏آوری قرآن دارم، و سوگند یاد کرده‏ام که رداء بر دوش نیفکنم مگر برای نماز، تا قرآن را تألیف و تنظیم بنمایم.

ابوبکر و قوم، چند روز فرصت دادند، علی (ع) قرآن را جمع و تنظیم نمود و در پارچه‏ای (مانند کیسه) نهاد و سرش را مهر کرد.

در روایت دیگر آمده: آن حضرت آن قرآن را برداشت و کنار قبر پیامبر (ص) آمد، آن را بر زمین نهاد، و دو رکعت نماز خواند، و بر رسول خدا (ص) سلام فرستاد، سپس مردم با ابوبکر در مسجد جمع شدند، امام علی (ع) با صدای بلند، مردم را مورد خطاب قرار داد و فرمود:

ای مردم! من از آن هنگام که رسول خدا (ص) رحلت کرد اشتغال داشتم، نخست به تجهیز جنازه‏ی رسول خدا (ص). و سپس به تنظیم قرآن، تا اینکه همه‏ی قرآن را جمع نمودم و در داخل این کیسه است، هر آیه‏ای که بر رسول خدا (ص) نازل شد، همه را ضبط کردم، هیچ آیه‏ای در قرآن نیست مگر اینکه رسول خدا (ص) آن را برای من قرائت کرد و به من املاء نمود و تأویل (معنی باطنی آن آیات) را به من تعلیم نمود.

سپس علی (ع) فرمود: این اعلام برای آن است که فردا نگوئید، ما از این موضوع غافل بودیم، آنگاه فرمود: «تا در روز قیامت نگوئید که من شما را به یاری خودم دعوت ننموده‏ام، و حقّ را به یاد شما نیاوردم، و شما را به کتاب خدا از آغاز تا انجام آن اطلاع ندادم».

عمر گفت: «دعوت شما به قرآنی که جمع نموده‏ای ما را با وجود قرآنی که داریم بی‏نیاز نگرداند» (ما خودمان قرآن داریم، و با وجود آن، دیگر قرآن شما ما را بی‏نیاز

نمی‏کند،)

و در روایت دیگر آمده، عمر گفت: «قرآن را بگذار و خودت دنبال کار خود برو!».