1 – قالَتْ فاطِمَةُ الزَّهْراء سلام اللّه علیها:
نَحْنُ وَسیلَتُهُ فی خَلْقِهِ، وَ نَحْنُ خاصَّتُهُ وَ مَحَلُّ قُدْسِهِ، وَ نَحْنُ حُجَّتُهُ فی غَیْبِهِ، وَ نَحْنُ وَرَثَةُ أنْبیائِهِ.(1)
فرمود: ما أهل بیت پیامبر وسیله ارتباط خداوند با خلق او هستیم، ما برگزیدگان پاک و مقدّس پروردگار می باشیم، ما حجّت و راهنما خواهیم بود؛ و ما وارثان پیامبران الهی هستیم.
2 – قالَتْ علیها السلام: وَهُوَ الا مامُ الرَبّانی، وَالْهَیْکَلُ النُّورانی، قُطْبُ الا قْطابِ، وَسُلالَةُ الاْ طْیابِ، النّاطِقُ بِالصَّوابِ، نُقْطَةُ دائِرَةِ الا مامَةِ.(2)
در تعریف امام علیّ علیه السلام فرمود: او پیشوائی الهی و ربّانی است، تجسّم نور و روشنائی است، مرکز توجّه تمامی موجودات و عارفان است، فرزندی پاک از خانواده پاکان می باشد، گوینده ای حقّگو و هدایتگر است، او مرکز و محور امامت و رهبریّت است.
3 – قالَتْ علیها السلام: أبَوا هِذِهِ الاْ مَّةِ مُحَمَّدٌ وَ عَلیُّ، یُقْیمانِ أَودَّهُمْ، وَ یُنْقِذانِ مِنَ
الْعَذابِ الدّائِمِ إ نْ أطاعُوهُما، وَ یُبیحانِهِمُ النَّعیمَ الدّائم إ نْ واقَفُوهُما.(3)
فرمود: حضرت محمّد صلّی اللّه علیه و آله و علیّ علیه السلام، والِدَین این امّت هستند، چنانچه از آن دو پیروی کنند آن ها را از انحرافات دنیوی و عذاب همیشگی آخرت نجات می دهند؛ و از نعمت های متنوّع و وافر بهشتی بهره مندشان می سازند.
4 – قالَتْ علیها السلام: مَنْ أصْعَدَ إ لیَ اللّهِ خالِصَ عِبادَتِهِ، أهْبَطَ اللّهُ عَزَّوَجَلَّ لَهُ أفْضَلَ مَصْلَحَتِهِ.(4)
فرمود: هرکس عبادات و کارهای خود را خالصانه برای خدا انجام دهد، خداوند بهترین مصلحت ها و برکات خود را برای او تقدیر می نماید.
5 – قالَتْ علیها السلام: إ نَّ السَّعیدَ کُلَّ السَّعیدِ، حَقَّ السَّعیدِ مَنْ أحَبَّ عَلیّا فی حَیاتِهِ وَ بَعْدَ مَوْتِهِ.(5)
فرمود: همانا حقیقت و واقعیّت تمام سعادت ها و رستگاری ها در دوستی علیّ علیه السلام در زمان حیات و پس از رحلتش خواهدبود.
6 – قالَتْ علیها السلام: إ لهی وَ سَیِّدی، أسْئَلُکَ بِالَّذینَ اصْطَفَیْتَهُمْ، وَ بِبُکاءِ وَلَدَیَّ فی مُفارِقَتی أَنْ تَغْفِرَ لِعُصاةِ شیعَتی، وَشیعَةِ ذُرّیتَی.(6)
فرمود: خداوندا، به حقّ اولیاء و مقرّبانی که آن ها را برگزیده ای، و به گریه
فرزندانم پس از مرگ و جدائی من با ایشان، از تو می خواهم گناه خطاکاران شیعیان و پیروان ما را ببخشی.
7 – قالَتْ علیها السلام: شیعَتُنا مِنْ خِیارِ أهْلِ الْجَنَّةِ وَکُلُّ مُحِبّینا وَ مَوالی اَوْلیائِنا وَ مُعادی أعْدائِنا وَ الْمُسْلِمُ بِقَلْبِهِ وَ لِسانِهِ لَنا.(7)
فرمود: شیعیان و پیروان ما، و همچنین دوستداران اولیاء ما و آنان که دشمن دشمنان ما باشند، نیز آن هائی که با قلب و زبان تسلیم ما هستند بهترین افراد بهشتیان خواهند بود.
8 – قالَتْ علیها السلام: وَاللّهِ یَابْنَ الْخَطّابِ لَوْلا إ نّی أکْرَهُ أنْ یُصیبَ الْبَلاءُ مَنْ لاذَنْبَ لَهُ، لَعَلِمْتَ أنّی سَاءُ قْسِمُ عَلَی اللّهِ ثُمَّ أجِدُهُ سَریعَ الاْ جابَةِ.(8)
حضرت به عمر بن خطّاب فرمود:
سوگند به خداوند، اگر نمی ترسیدم که عذاب الهی بر بی گناهی، نازل گردد؛ متوجّه می شدی که خدا را قسم می دادم و نفرین می کردم.
و می دیدی چگونه دعایم سریع مستجاب می گردید.
9 – قالَتْ علیها السلام: وَاللّهِ، لاکَلَّمْتُکَ أبَدا، وَاللّهِ لاَ دْعُوَنَّ اللّهَ عَلَیْکَ فی کُلِّ صَلوةٍ.(9)
پس از ماجرای هجوم به خانه حضرت، خطاب به ابوبکر کرد و فرمود: به
خدا سوگند، دیگر با تو سخن نخواهم گفت، سوگند به خدا، در هر نمازی تو را نفرین خواهم کرد.
10 – قالَتْ علیها السلام: إ نّی أُشْهِدُاللّهَ وَ مَلائِکَتَهُ، أنَّکُما اَسْخَطْتُمانی، وَ ما رَضیتُمانی، وَ لَئِنْ لَقیتُ النَبِیَّ لا شْکُوَنَّکُما إ لَیْهِ.(10)
هنگامی که ابوبکر و عمر به ملاقات حضرت آمدند فرمود:
خدا و ملائکه را گواه می گیرم که شما مرا خشمناک کرده و آزرده اید، و مرا راضی نکردید، و چنانچه رسول خدا را ملاقات کنم شکایت شما دو نفر را خواهم کرد.
11 – قالَتْ علیها السلام: لاتُصَلّی عَلَیَّ اُمَّةٌ نَقَضَتْ عَهْدَاللّهِ وَ عَهْدَ أبی رَسُولِ اللّهِ فی أمیرالْمُؤ منینَ عَلیّ، وَ ظَلَمُوا لی حَقیّ، وَأخَذُوا إ رْثی، وَخَرقُوا صَحیفَتی اللّتی کَتَبها لی أبی بِمُلْکِ فَدَک.(11)
فرمود: افرادی که عهد خدا و پیامبر خدا را درباره امیرالمؤ منین علیّ علیه السلام شکستند، و در حقّ من ظلم کرده و ارثیّه ام را گرفتند و نامه پدرم را نسبت به فدک پاره کردند، نباید بر جنازه من نماز بگذارند.
12 – قالَتْ علیها السلام: إ لَیْکُمْ عَنّی، فَلا عُذْرَ بَعْدَ غَدیرِکُمْ، وَالاَْمْرُ بعد تقْصیرکُمْ، هَلْ تَرَکَ أبی یَوْمَ غَدیرِ خُمّ لاِ حَدٍ عُذْوٌ.(12)
خطاب به مهاجرین و انصار کرد و فرمود:
از من دور شوید و مرا به حال خود رها کنید، با آن همه بی تفاوتی و سهل انگاری هایتان، عذری برای شما باقی نمانده است.
آیا پدرم در روز غدیر خم برای کسی جای عذری باقی گذاشت؟
13 – قالَتْ علیها السلام: جَعَلَ اللّهُ الاْ یمانَ تَطْهیرا لَکُمْ مِنَ الشِّرْکِ، وَ الصَّلاةَ تَنْزیها لَکُمْ مِنَ الْکِبْرِ، وَالزَّکاةَ تَزْکِیَةً لِلنَّفْسِ، وَ نِماءً فِی الرِّزقِ، وَالصِّیامَ تَثْبیتا لِلاْ خْلاصِ، وَالْحَّجَ تَشْییدا لِلدّینِ(13)
فرمود: خداوند سبحان، ایمان و اعتقاد را برای طهارت از شرک و نجات از گمراهی ها و شقاوت ها قرار داد.
و نماز را برای خضوع و فروتنی و پاکی از هر نوع تکّبر، مقرّر نمود.
و زکات (و خمس) را برای تزکیه نفس و توسعه روزی تعیین نمود.
و روزه را برای استقامت و اخلاص در اراده، لازم دانست.
و حجّ را برای استحکام أساس شریعت و بناء دین اسلام واجب نمود.
14 – قالَتْ علیها السلام: یا أبَاالْحَسَنِ، إ نَّ رَسُولَ اللّهِ صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ عَهِدَ إ لَیَّ وَ حَدَّثَنی أ نّی اَوَّلُ أهْلِهِ لُحُوقا بِهِ وَلا بُدَّ مِنْهُ، فَاصْبِرْ لاِ مْرِاللّهِ تَعالی وَارْضَ بِقَض ائِهِ.(14)
فرمود: ای ابا الحسن! همسرم، همانا رسول خدا با من عهد بست واظهار نمود: من اوّل کسی هستم از اهل بیتش که به او ملحق می شوم وچاره ای از آن نیست، پس تو صبر نما و به قضا و مقدّرات الهی خوشنود باش.
15 – قالَتْ علیها السلام: مَنْ سَلَّمَ عَلَیْهِ اَوْ عَلَیَّ ثَلاثَةَ أیّامٍ أوْجَبَ اللّهُ لَهُ الجَنَّةَ، قُلْتُ لَها: فی حَیاتِهِ وَ حَیاتِکِ؟
قالَتْ: نعَمْ وَ بَعْدَ مَوْتِنا.(15)
فرمود: هر که بر پدرم رسول خدا و بر من به مدّت سه روز سلام کند خداوند بهشت را برای او واجب می گرداند، چه در زمان حیات و یا پس از مرگ ما باشد.
16 – قالَتْ علیها السلام: ما صَنَعَ أبُوالْحَسَنِ إ لاّ ما کانَ یَنْبَغی لَهُ، وَلَقَدْ صَنَعُوا ما اللّهُ حَسیبُهُمْ وَطالِبُهُمْ.(16)
فرمود: آنچه را امام علیّ علیه السلام نسبت به دفن رسول خدا و جریان بیعت انجام داد، وظیفه الهی او بوده است، و آنچه را دیگران انجام دادند خداوند آن ها را محاسبه و مجازات می نماید.
17 – قالَتْ علیه السلام: خَیْرٌ لِلِنّساءِ أنْ لایَرَیْنَ الرِّجالَ وَلایَراهُنَّ الرِّجالُ. (17)
فرمود: بهترین چیز برای حفظ شخصیت زن آن است که مردی را نبیند و نیز
مورد مشاهده مردان قرار نگیرد.
18 – قالَتْ علیها السلام: أوُصیکَ یا أبَاالْحَسنِ أنْ لاتَنْسانی، وَ تَزُورَنی بَعْدَ مَماتی.(18)
ضمن وصیّتی به همسرش اظهار داشت: مرا پس از مرگم فراموش نکنی.
و به زیارت و دیدار من بر سر قبرم بیائی.
19 – قالَتْ علیها السلام: إ نّی قَدِاسْتَقْبَحْتُ ما یُصْنَعُ بِالنِّساءِ، إ نّهُ یُطْرَحُ عَلیَ الْمَرْئَةِ الثَّوبَ فَیَصِفُها لِمَنْ رَأی، فَلا تَحْمِلینی عَلی سَریرٍ ظاهِرٍ، اُسْتُرینی، سَتَرَکِ اللّهُ مِنَ النّارِ.(19)
در آخرین روزهای عمر پر برکتش ضمن وصیّتی به اسماء فرمود: من بسیار زشت و زننده می دانم که جنازه زنان را پس از مرگ با انداختن پارچه ای روی بدنش تشییع می کنند.
و افرادی اندام و حجم بدن او را مشاهده کرده و برای دیگران تعریف می نمایند.
مرا بر تخت و بلانکاردی که اطرافش پوشیده نیست و مانع مشاهده دیگران نباشد قرار مده بلکه مرا با پوشش کامل تشییع کن، خداوند تورا از آتش جهنّم مستور و محفوظ نماید.
20 – قالَتْ علیها السلام:…. إ نْ لَمْ یَکُنْ یَرانی فَإ نّی أراهُ، وَ هُوَ یَشُمُّ الریح.(20)
مرد نابینائی وارد منزل شد و حضرت زهراء علیها السلام پنهان گشت، وقتی رسول خدا صلّی اللّه علیه و آله علّت آن را جویا شد؟
در پاسخ پدر اظهار داشت: اگر آن نابینا مرا نمی بیند، من او را می بینم، دیگر آن که مرد، حسّاس است و بوی زن را استشمام می کند.
21 – قالَتْ علیها السلام: أصْبَحْتُ وَ اللّهِ! عاتِقَةً لِدُنْیاکُمْ، قالِیَةً لِرِجالِکُمْ.(21)
بعد از جریان غصب فدک و احتجاج حضرت، بعضی از زنان مهاجر و انصار به منزل حضرت آمدند و احوال وی را جویا شدند، حضرت در پاسخ فرمود: به خداوند سوگند، دنیا را آزاد کردم و هیچ علاقه ای به آن ندارم، همچنین دشمن و مخالف مردان شما خواهم بود.
22 – قالَتْ علیها السلام: إ نْ کُنْتَ تَعْمَلُ بِما أمَرْناکَ وَ تَنْتَهی عَمّا زَجَرْناکَ عَنْهُ، قَأنْتَ مِنْ شیعَتِنا، وَ إ لاّ فَلا. (22)
فرمود: اگر آنچه را که ما اهل بیت دستور داده ایم عمل کنی و از آنچه نهی کرده ایم خودداری نمائی، تو از شیعیان ما هستی وگرنه، خیر.
23 – قالَتْ علیها السلام: حُبِّبَ إ لَیَّ مِنْ دُنْیاکُمْ ثَلاثٌ: تِلاوَةُ کِتابِ اللّهِ، وَالنَّظَرُ فی وَجْهِ رَسُولِ اللّهِ، وَالاْ نْفاقُ فی سَبیلِ اللّهِ.
فرمود: سه چیز از دنیا برای من دوست داشتنی است: تلاوت قرآن، نگاه به صورت رسول خدا، انفاق و کمک به نیازمندان در راه خدا.
24 – قالَتْ علیها السلام: أُوصیکَ اَوّلاً أنْ تَتَزَوَّجَ بَعْدی بِإ بْنَةِ اُخْتی أمامَةَ، فَإ نَّها تَکُونُ لِوُلْدی مِثْلی، فَإ نَّ الرِّجالَ لابُدَّ لَهُمْ مِنَ النِّساءِ.(23)
در آخرین لحظات عمرش به همسر خود چنین سفارش نمود:
پس از من با دختر خواهرم أمامه ازدواج نما، چون که او نسبت به فرزندانم مانند خودم دلسوز و متدیّن است.
همانا مردان در هر حال، نیازمند به زن می باشند.
25 – قالَتْ علیها السلام: الْزَمْ رِجْلَها، فَإ نَّ الْجَنَّةَ تَحْتَ أقْدامِها، و الْزَمْ رِجْلَها فَثَمَّ الْجَنَّةَ.(24)
فرمود: همیشه در خدمت مادر و پای بند او باش، چون بهشت زیر پای مادران است؛ و نتیجه آن نعمت های بهشتی خواهد بود.
26 – قالَتْ علیها السلام: ما یَصَنَعُ الصّائِمُ بِصِیامِهِ إ ذا لَمْ یَصُنْ لِسانَهُ وَ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوارِحَهُ.(25)
فرمود: روزه داری که زبان و گوش و چشم و دیگر اعضاء و جوارح خود را کنترل ننماید هیچ سودی از روزه خود نمی برد.
27 – قالَتْ علیها السلام: اَلْبُشْری فی وَجْهِ الْمُؤْمِنِ یُوجِبُ لِصاحِبهِ الْجَنَّةَ، وَ بُشْری
فی وَجْهِ الْمُعانِدِ یَقی صاحِبَهُ عَذابَ النّارِ.(26)
فرمود: تبسّم و شادمانی در برابر مؤ من موجب دخول در بهشت خواهد گشت، و نتیجه تبسّم در مقابل دشمنان و مخالفان سبب ایمنی ازعذاب خواهد بود.
28 – قالَتْ علیها السلام: لایَلُومَنَّ امْرُءٌ إ لاّ نَفْسَهُ، یَبیتُ وَ فی یَدِهِ ریحُ غَمَرٍ. (27)
فرمود: کسی که بعد از خوردن غذا، دست های خود را نشوید دست هایش آلوده باشد، چنانچه ناراحتی برایش بوجود آید کسی جز خودش را سرزنش نکند.
29 – قالَتْ علیها السلام: اصْعَدْ عَلَی السَّطْحِ، فَإ نْ رَأ یْتَ نِصْفَ عَیْنِ الشَّمْسِ قَدْ تَدَلّی لِلْغُرُوبِ فَأ عْلِمْنی حَتّی أ دْعُو.(28)
روز جمعه نزدیک غروب آفتاب به غلام خود می فرمود: بالای پشت بام برو، هر موقع نصف خورشید غروب کرد مرا خبر کن تا برای خود و دیگران دعا کنم.
30 – قالَتْ علیها السلام: إ نَّ اللّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعا وَلایُبالی.(29)
فرمود: همانا خداوند متعال تمامی گناهان بندگانش را می آمرزد و از کسی باکی نخواهد داشت.
31 – قالَتْ علیها السلام: الْجارُ ثُمَّ الدّارُ.(30)
فرمود: اوّل باید در فکر مشکلات و آسایش همسایه و نزدیکان و سپس در فکر خویشتن بود.
32 – قالَتْ علیها السلام: الرَّجُلُ اُحَقُّ بِصَدْرِ دابَّتِهِ، وَ صَدْرِ فِراشِهِ، وَالصَّلا ةِ فی مَنْزِلِهِ إ لا الاْ مامَ یَجْتَمِعُ النّاسُ عَلَیْهِ.(31)
فرمود: هر شخصی نسبت به مرکب سواری، و فرش منزل خود و برگزاری نماز در آن از دیگری در أُلویّت است مگر آن که دیگری امام جماعت باشد و بخواهد نماز جماعت را إ قامه نماید، نباشد.
33 – قالَتْ علیها السلام: یا أبَة، ذَکَرْتُ الْمَحْشَرَ وَوُقُوفَ النّاسِ عُراةً یَوْمَ الْقیامَةِ، واسَوْاء تاهُ یَوْمَئِذٍ مِنَ اللّهِ عَزَّوَجَلَّ.(32)
اظهار داشت: ای پدر، من به یاد روز قیامت افتادم که مردم چگونه در پیشگاه خداوند با حالت برهنه خواهند ایستاد و فریاد رسی ندارد، جز اعمال و علاقه نسبت به اهل بیت علیهم السلام.
34 – قالَتْ علیها السلام: إ ذا حُشِرْتُ یَوْمَ الْقِیامَةِ، أشْفَعُ عُصاةَ أُمَّةِ النَّبیَّ صَلَّی اللّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَسَلَّمَ.(33)
فرمود: هنگامی که در روز قیامت برانگیخته و محشور شوم، خطاکاران امّت پیامبر صلّی اللّه علیه و آله، را شفاعت می نمایم.
35 – قالَتْ علیها السلام: فَأکْثِرْ مِنْ تِلاوَةِ الْقُرآنِ، وَالدُّعاءِ، فَإ نَّها ساعَةٌ یَحْتاجُ الْمَیِّتُ فیها إ لی أُنْسِ الاْ حْیاءِ.(34)
ضمن وصیّتی به امام علیّ علیه السلام اظهار نمود: پس از آن که مرا دفن کردی، برایم قرآن را بسیار تلاوت نما، و برایم دعا کن، چون که میّت در چنان موقعیّتی بیش از هر چیز نیازمند به اُنس با زندگان می باشد.
36 – قالَتْ علیها السلام: یا أبَا الحَسَن، إ نّی لا سْتَحی مِنْ إ لهی أنْ أکَلِّفَ نَفْسَکَ مالاتَقْدِرُ عَلَیْهِ.(35)
خطاب به همسرش امیرالمؤ منین علیّ علیه السلام کرد: من از خدای خود شرم دارم که از تو چیزی را در خواست نمایم و تو توان تهیه آنرا نداشته باشی.
37 – قالَتْ علیها السلام: خابَتْ أُمَّةٌ قَتَلَتْ إ بْنَ بِنْتِ نَبِیِّها.(36)
فرمود: رستگار و سعادتمند نخواهند شد آن گروهی که فرزند پیامبر خود را به قتل رسانند.
38 – قالَتْ علیها السلام:… وَ النَّهْیَ عَنْ شُرْبِ الْخَمْرِ تَنْزیها عَنِ الرِّجْسِ، وَاجْتِنابَ
الْقَذْفِ حِجابا عَنِ اللَّعْنَةِ، وَ تَرْکَ السِّرْقَةِ ایجابا لِلْعِّفَةِ.(37)
فرمود: خداوند متعال منع و نهی از شرابخواری را جهت پاکی جامعه از زشتی ها و جنایت ها؛ و دوری از تهمت ها و نسبت های ناروا را مانع از غضب و نفرین قرار داد؛ و دزدی نکردن، موجب پاکی جامعه و پاکدامنی افراد می گردد.
39- قالَتْ علیها السلام: وَحَرَّمَ [للّه] الشِّرْکَ إخْلاصا لَهُ بِالرُّبُوبِیَّةِ، فَاتَّقُوا اللّه حَقَّ تُقاتِهِ، وَ لا تَمُوتُّنَ إلاّ وَ أنْتُمْ مُسْلِمُونَ، وَ أطیعُوا اللّه فیما أمَرَکُمْ بِهِ، وَ نَهاکُمْ عَنْهُ، فَاِنّهُ، إنَّما یَخْشَی اللّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءِ.(38)
و خداوند سبحان شرک را (در امور مختلف) حرام گرداند تا آن که همگان تن به ربوبیّت او در دهند و به سعادت نائل آیند؛ پس آن طوری که شایسته است باید تقوای الهی داشته باشید و کاری کنید تا با اعتقاد به دین اسلام از دنیا بروید.
بنابر این باید اطاعت و پیروی کنید از خداوند متعال در آنچه شما را به آن دستور داده یا از آن نهی کرده است، زیرا که تنها علماء و دانشمندان (اهل معرفت) از خدای سبحان خوف و وحشت خواهند داشت.
40- قالَتْ علیها السلام: أمّاوَاللّهِ، لَوْتَرَکُوا الْحَقَّ عَلی أهْلِهِ وَاتَّبَعُوا عِتْرَةَ نَبیّه، لَمّا اخْتَلَفَ فِی اللّهِ اثْنانِ، وَلَوَرِثَها سَلَفٌ عَنْ سَلَفٍ، وَخَلْفٌ بَعْدَ خَلَفٍ حَتّی یَقُومَ
قائِمُنا، التّاسِعُ مِنْ وُلْدِ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِالسَّلام.(39)
فرمود: به خدا سوگند، اگر حقّ یعنی خلافت و امامت را به اهلش سپرده بودند؛ و از عترت و اهل بیت پیامبر صلوات اللّه علیهم پیروی ومتابعت کرده بودند حتّی دو نفر هم با یکدیگر درباره خدا و دین اختلاف نمی کردند.
و مقام خلافت و امامت توسط افراد شایسته یکی پس از دیگری منتقل می گردید و در نهایت تحویل قائم آل محمّد عجّل اللّه فرجه الشّریف، و صلوات اللّه علیهم اجمعین می گردید که او نهمین فرزند از حسین علیه السلام می باشد.
1) شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید: ج 16، ص 211.
2) ریاحین الشّریعة: ج 1، ص 93.
3) تفسیر الا مام العسکری علیه السلام: ص 330، ح 191، بحارالا نوار: ج 23، ص 259، ح 8.
4) تنبیه الخواطر معروف به مجموعة ورّام: ص 108 و 437، بحار: ج 67، ص 249، ح 25.
5) شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید: ج 2، ص 449 مجمع الزّوائد: ج 9، ص 132.
6) کوکب الدّریّ: ج 1، ص 254.
7) بحارالا نوار: ج 68، ص 155، س 20، ضمن ح 11.
8) اصول کافی: ج 1، ص 460، بیت الا حزان: ص 104، بحارالا نوار: ج 28، ص 250، ح 30.
9) صحیح مسلم: ج 2، ص 72، صحیح بخاری: ج 6، ص 176.
10) بحارالا نوار: ج 28، ص 303، صحیح مسلم: ج 2، ص 72، بخاری: ج 5، ص 5.
11) بیت الا حزان: ص 113، کشف الغمّة: ج 2، ص 494.
12) خصال: ج 1، ص 173، احتجاج: ج 1، ص 146.
13) ریاحین الشّریعة: ج 1، ص 312، فاطمة الزّهراء علیها السلام: ص 360، قطعه ای از خطبه طولانی و معروف آن مظلومه در جمع مهاجرین و انصار.
14) بحارالا نوار: ج 43، ص 200، ح 30.
15) بحارالا نوار: ج 43، ص 185، ح 17.
16) الا مامة والسّیاسة: ص 30، بحارالا نوار: ج 28، ص 355، ح 69.
17) بحارالا نوار: ج 43، ص 54، ح 48.
18) زهرة الرّیاض کوکب الدّری: ج 1، ص 253.
19) تهذیب الا حکام: ج 1، ص 429، کشف الغمّه: ج 2، ص 67، بحار:ج 43، ص 189،ح 19.
20) بحارالا نوار: ج 43، ص 91، ح 16، إ حقاق الحقّ: ج 10، ص 258.
21) دلائل الا مامة: ص 128، ح 38، معانی الا خبار: ص 355، ح 2.
22) تفسیر الا مام العسکری علیه السلام: ص 320، ح 191.
23) بحارالا نوار: ج 43، ص 192، ح 20، أعیان الشّیعة: ج 1، ص 321.
24) کنزل العمّال: ج 16، ص 462، ح 45443.
25) مستدرک الوسائل: ج 7، ص 336، ح 2، بحارالا نوار: ج 93، ص 294، ح 25.
26) تفسیر الا مام العسکری علیه السلام: ص 354، ح 243، مستدرک الوسائل: ج 12، ص 262، بحارالا نوار: ج 72، ص 401، ح 43.
27) کنزل العمّال: ج 15، ص 242، ح 40759.
28) دلائل الا مامة: ص 71، س 16، معانی الا خبار: ص 399، ضمن ح 9.
29) تفسیر التّبیان: ج 9، ص 37، س 16.
30) علل الشّرایع: ج 1، ص 183، بحارالا نوار: ج 43، ص 82، ح 4.
31) مجمع الزّوائد: ج 8، ص 108، مسند فاطمه: ص 33 و 52.
32) کشف الغمّة: ج 2، ص 57، بحار الا نوار: ج 8، ص 53، ح 62.
33) إ حقاق الحقّ: ج 19، ص 129.
34) بحارالا نوار: ج 79، ص 27، ضمن ح 13.
35) أمالی شیخ طوسی: ج 2، ص 228.
36) مدینة المعاجز: ج 3، ص 430.
37) ریاحین الشّریعة: ج 1، ص 312، فاطمة الزهراء علیها السلام: ص 360، قطعه ای از خطبه طولانی و معروف آن مظلومه.
38) همان مدرک قبل.
39) الا مامة والتبصرة: ص 1، بحارالا نوار: ج 36، ص 352، ح 224.
