ابنقُتیبه، سخن را تا آنجا کشانده که میگوید: حضرت علی (کَرَّمَ اللَّهُ وَجْهَهُ) شبها فاطمه (س) را سوار بر چارپائی میکرد و در مجالس انصار میگردانید، و فاطمه (س) از آنها میخواست که از او پشتیبانی کنند، آنها در پاسخ میگفتند: «ای
دختر رسول خدا (ص) بیعت ما با این مرد (ابوبکر) انجام شد و کار از کار گذشت، اگر شوهر و پسرعموی تو قبل از ابوبکر به سوی ما سبقت میگرفت، ما به او مراجعه میکردیم و رهبری او را میپذیرفتیم.
حضرت علی (ع) در پاسخ آنها میفرمود: «آیا من جنازهی رسول خدا (ص) را در خانهاش رها کنم و آن را دفن نکرده بگذارم و به سوی شما بیایم و با مردم دربارهی حاکمیّت به جای پیامبر (ص) منازعه کنم؟!»
حضرت فاطمه (س) فرمود: «ابوالحسن (ع) لازم و سزاوار بود که تجهیزات رسول خدا (ص) را انجام دهد، ولی مهاجر و انصار کاری کردند که خداوند آنها را بازخواست و مجازات خواهد کرد.(1)
دانشمند مذکور، «ابنقُتَیْبَه» دربارهی چگونگی بیعت علی (ع) میگوید: تا اینکه ابوبکر در مورد آنانکه بیعت نکردند به جستجو پرداخت و آنها را در نزد علی (ع) یافت، عمر را نزد آنها فرستاد، عمر به خانهی علی (ع) رفت و فریاد زد که برای بیعت بیرون بیائید.
آنها از بیرون آمدن از خانهی علی (ع) امتناع ورزیدند.
عمر گفت: «سوگند به آن کسی که جان عمر در دست او است قطعاً باید بیرون بیائید وگرنه خانه را با اهلش به آتش میکشم!»
بعضی از حاضران به عمر گفتند: حضرت فاطمه (س) در خانه است! عمر گفت وَاِنْ: «گرچه فاطمه نیز در خانه باشد».
ناگزیر آنانکه در خانه بودند بیرون آمدند و با ابوبکر بیعت کردند، جز حضرت علی (ع) که بیرون نیامد چه آنکه گمان میکرد سوگند یاد کرده که بیرون نمیآیم و عبا بر دوش نمیافکنم تا قرآن را در خانه جمع کنم.
فاطمه (س) کنار در خانه ایستاد و خطاب به مهاجرین فرمود: «من قومی را بد محضرتر از شما نمیشناسم که جنازهی رسول خدا (ص) را نزد ما رها کردید و به دنبال کار خود رفتید و بدون ما کار را پایان یافته اعلام نمودید، ما را از امر خلافت کنار
زدید، و حقّ ما را پامال کرده و غصب نمودید».
وقتی که عمر، این گفتار را از فاطمه (س) شنید، نزد ابوبکر رفت و گفت: «آیا این مرد (علی علیهالسّلام) را که با بیعت مخالفت میکند، جلب و بازخواست نمیکنی؟»
ابوبکر به شخصی بنام «قُنْفُذْ» که غلام آزاد شدهاش بود، گفت به نزد علی (ع) برو، و به او بگو نزد ما بیاید.
قنفذ نزد علی (ع) آمد، علی (ع) به او فرمود: چه میخواهی؟
قنفذ گفت: خلیفهی رسول خدا (ص) شما را میطلبد.
علی (ع) فرمود: چقدر زود بر رسول خدا (ص) دروغ بستید (و خود را جانشین او خواندید).
قنفذ بازگشت و سخن علی (ع) را به ابوبکر گفت، ابوبکر گریهی شدیدی کرد.
عمر برای بار دوّم به ابوبکر گفت: «به این مرد متخلّف (علی علیهالسّلام) مهلت نده!»
ابوبکر به قنفذ گفت: نزد علی (ع) برو و بگو: امیر مؤمنان (ابوبکر) تو را دعوت میکند که بیائی و بیعت کنی.
قنفذ نزد علی (ع) آمد و پیام ابوبکر را ابلاغ کرد.
علی (ع) صدای خود را بلند کرد و گفت: سُبْحانَ اللَّهِ لَقَدْ اِدَّعی ما لَیْسَ لَهُ: «عجبا! او مقامی را که از آنِ او نیست، ادّعا میکند».
قنفذ برگشت و سخن علی (ع) را به ابوبکر گفت، باز ابوبکر گریهی شدیدی کرد، در این هنگام عمر خود برخاست و همراه جماعتی به در خانهی فاطمه (س) آمد، حلقه در را کوبیدند، هنگامی که فاطمه (س) صدای آنها را شنید، با صدای بلند خطاب به پدر فرمود:
«ای پدر! رسول خدا! چه ظلمها بعد از تو از پسر خطاب و پسر ابوقُحافه به ما رسید!» هنگامی که همراهان عمر صدا و گریهی فاطمه (س) را شنیدند، بسیار اندوهگین شدند، و گریه کردند آن گونه که نزدیک بود دلهایشان پاره گردد و جگرهایشان سوراخ شود، ولی عمر با چند نفر کنار در خانهی فاطمه (س) باقی ماندند و علی (ع) را از خانه بیرون آوردند و او را نزد ابوبکر بردند، و گفتند: با ابوبکر بیعت کن.
علی (ع) فرمود: بیعت نمیکنم.
گفتند: سوگند به خدا اگر بیعت نکنی، گردنت را میزنیم.
علی (ع) فرمود: «در این صورت بندهی خدا و برادر رسول خدا (ص) را کشتهاید».
عمر گفت: بندهی خدا آری، ولی برادر رسول خدا، نه (عَبْدُ اللَّره فَنَعَمْ!! وَ اَمّا اَخُو رَسُولِهِ فَلا).
ابوبکر در این هنگام ساکت بود و سخنی نمیگفت، عمر به او گفت: آیا علی (ع) را به بیعت امر نمیکنی؟!
ابوبکر گفت: تا فاطمه (س) در نزد علی (ع) است من او را بر چیزی اجبار نمیکنم.
در این وقت حضرت علی (ع) کنار قبر پیامبر آمد با چشمی گریان و صدائی حزنآور، فریاد زد:
یَابْنَ اُمَّ (عَمَّ- خ) اِنَّ القَوْمَ اسْتَضْعَفُونی وَ کادُوا یَقْتُلُونَنِی.
: «ای فرزند مادرم، این گروه مرا در فشار گذاردند و نزدیک بود مرا به قتل برسانند»(2)
1) شرح نهجالبلاغه ابن ابیالحدید جلد-6 ص 13 و ج 11 ص 14.
2) این فراز، سخن هارون به موسی (ع) است که در قرآن سورهی اعراف آیه 150 آمده است.
